كتێبی "شیعر و ئازادی" هەڤپەیڤینی شاخەوان سدیق لەگەڵ ڕێبوار سیوەیلی. بڵاودەكرێتەوە.

كتێبی (شیعر و ئازادی) كاری هوبەشی نێوان ڕۆژنامەنووس (شاخەوان سدیق) و نووسەر و لێكۆلەرو شاعیر (ڕێبوار سیوەیلی)ە، ئەم كتێبە قسەكردنە دەربارەی شیعر و بەسەر چوار تەوەر و باس دا دابەشكراون كە پێكهاتوون لە (شیعر خۆی، شیعری كلاسیك، شیعری نوێی كوردی، من شاعیر نیم) كە هەریەكە لەم بەشانەدا بە ووردی دەربارەی شیعر بەگشتی و شیعری كوردی بەتایبەتی كراوە. لەم كتێبەدا شاخەوان وەك ڕۆژنامەنووسێك لەڕێگەی (68) پرسیاری ئەدەبیەوە، ڕێبوار سیوەیلی دواندووە. كتێبەكە پێكهاتووە لە (186) لاپەڕە. بەقیاسی (12 بە 19)سانتیمە و لە لایان دیزاینەر (ئومێد محەمەد)ەوە كاری بەرگ و ناوەرۆكی بۆ ئەنجام دراوەو لە بەرهەمەكانی ڕێكخراوی (زەریاب) بۆ خزمەتگوزاریی كولتووریی و ڕۆشنبیرییە و كتێبەكە لە وڵاتی ئێران چاپكراوە.
دەربارەی كتێبەكە (شاخەوان سدیق) تایبەت بە ماڵپەڕی خاك ووتی" وەك خوێنەرو وەك ڕۆژنامەنووسێك كە چەند ساڵێكە ئاشنای دونیای ئەدەبم و كاری میدیایش دەكەم بە پێویست و گرنگم زانیوە ئەوەندەی بۆم دەكرێت و كرابێت، نووسین لەسەر بەرهەمی نووسەران بنووسم و دیداریان لەگەڵدا سازبدەم، چونكە هەمیشە پێم وابووە، نابێت كاری نووسەرەكانمان بە دونیای بێدەنگیدا بڕوات و دەبێت قسەیان لەسەر بكرێت، پێشم وایە ئەنجامدانی دیداریش لەگەڵ نووسەراندا، دەبێتە هەوڵێك بۆ كردنەوەی دەرگا شاراوەو نهێنیەكانیان لە هەڵڕشتن و ئاشنابوون بە دونیابینیەكانیان لەمەڕ ئەدەب پەیوەست بە ژیانەوە. سازدانی ئەم دیدارەش لەگەڵ (ڕێبوار سیوەیلی)دا هەر لەم تێگەیشتنەوە بووە. بۆیە بەهیوام ئامانجەكەمان پێكابێت لە فراوانكردنی سەرچاوەیەكی زیاتر بۆ ناو كتێبخانەی كوردی و هەوڵێكیش بێت لە تێگەیشتن لە دونیای ئەدەبی ئەم نووسەرەی ئێمە و لە خوێنەوەشیدا سودێكی بۆ خوێنەرانی هەبێت.  
لە پێشەكی ئەم كتێبەدا (ڕێبوار سیوەیلی) دەربارەی ئەنجامدانی دیدارەكەی دەڵێت" شاخەوان سدیق جگە لەوەی ڕۆژنامەنووس و نووسەرە، ئاواش پرسیاركەرێكی زۆر باشە. ئەو لە پرسیارەكانیدا زۆر شتی بۆ گوتن هەیە و پرسیار لای ئەو دەریچەیەكە بۆ چوونە ناو جیهانی دیكەوە، جهانی جوانی و تێگەشتن و هەستپێكردن. ئەو كوڕە گەنجە بەجۆرێك پرسیار دەكات و دایدەڕێژێت، هەستدەكەیت بە وردیی بیری لێكرۆدتەوە و چاوەڕێی وەڵامە. پرسیارەكانی ژۆرناڵیستیانە نین و بیریان لێكراوەتەوە. بۆیە من لە سێبەری پرسیارەكانی ئەم گەنجە خاوە بۆچوونەدا لە گرنگیی و پێگەی شیعر دەدوێم. شیعر، كە ڕۆژگارێكە سەدای گەردوونی بۆ مرۆڤایەتی دەگواستەوە و پردی پەیوەندیی بوو لە نێوان مەعنەوییەت و دنیاییەتدا. شاخەوان پرسیار دەكات، بەڵام هەمیشە لە هەوڵیشدایە كە من بخاتە بەردەم بەرپرسیارێتی و شپرزەیی و بێدەسەڵاتی. منیش لە میانەی بیركردنەوە لە پرسیارەكانی ئەو و داڕشتننەوەی وەڵامەكاندا، ئەو ناچار دەكەم لە زۆر قەناعەت و بیروڕای نەرێتی لەسەر شیعر مكوڕ بێت، یان پێیاندا بچێتەوە. كتێبەكە شەڕێكە لە نێوان ئەم پرسیار و وەڵامانەدا، كە هیچمان تیایدا براوە و دۆڕاو نین، چونكە هەریەكەمان لە خەمی شیعرداین. هەر لەم ڕوانگەیەشەوە كتێبەكەمان ناونا: شیعر و ئازادی، ئەمەش لەبەر ئەوەی هەستدەكەین ئەمجۆرە پرسیار و وەڵامانەی ئێمە قسە و باسن لەسەر شیعرێك، كە لە دۆخێكی نائازاد و پەراوێزیدایە و ئازادیی خۆی لەدەستداوە..
جێگای باسە ئەم كتێبە چاپكردنی تەواو بووەو بەهۆی داخرانی سنوورەوە لە وڵاتی ئێران ماوەتەوە و بڕیارە پاش ئاسایبوونەوەی دۆخی ژیان و كرانەوەی سنوور كتێبەكە بگەڕێنرێتەوەو دواتر بڵاوبكرێتەوە.