جەمیل سدقی زەهاوی

كوڕی محەمەد فەیزی كوڕی میر ئەحمەدی كوڕی حەسەن بەگەو بەرەچەڵەك ئەچێتەوە سەر بابا سلێمانی میری بابان. نازناوی (زەهاوی)یان بۆیە بەسەردا بڕاوە چونكە حەسەن بەگی باپیرە گەورەیان ماوەیەك لەناوچەی (زەهاو) ژیاوە. جەمیل سدقی ساڵی 1863 لەبەغدا لەدایك بووەو هەر لەوێ‌ خوێندنی تەواو كردووە. هێشتا زۆر گەنج بووە كە كرا بەئەندامی ئەنجومەنی مەعاریفی بەغداو سێ‌ ساڵ پاش ئەوە بوو بە بەڕێوەبەری چاپخانەی ولایەتی بەغداو بەبەڕێوەبەری رۆژنامەی (زەورا). 

پاشان كرا بە ئەندامی دادگای ئیستئناف. لە تەمەنی 25 ساڵیدا تووشی نەخۆشییەكی سەخت هات‌و قاچی چەپی ئیفلیج بوو. ساڵی 1896 دەعوەت كرا بۆ ئەستەمبول‌و ئەم بە رێگەی میسردا رۆیی‌و لەوێ‌ لەگەڵ نووسەرو ئەدیبە بەناوبانگەكانی ئەو وڵاتەدا ئاشنایەتی پەیداكرد. لەسەر هەڵوێستی سیاسی، لەئەستەمبوڵ گیروگرفتی زۆری هاتە رێ‌‌و پاشان دوورخرایەوە بۆ یەمەن‌و ماوەی ساڵێكی لەوێ‌ بردە سەر‌و پاشان گەڕایەوە بەغدا.

دوای راگەیاندنی مەشروتییەتی دەوڵەتی عوسمانی بوو بەنوێنەری بەغداو لەئەستەمبوڵ نیشتەجێ‌ بوو. كەجەنگی یەكەمی جیهانی دەستی پێكرد گەڕایەوە بەغداو خەریكی خوێندنەوەو نووسین‌و ئەدەبیات بوو. پاش دامەزراندنی دەوڵەتی عێراق ساڵی 1925 كرا بەئەندامی ئەنجومەنی ئەعیان‌و لەم پۆستەدا مایەوە تا خانەنشین كرا. جەمیل سدقی شاعیرێكی گەلێ‌ بەتواناو پەخشان نووسێكی لێهاتوو بووە، 

جگە لەزمانی كوردی، دەسەڵاتێكی تەواوی بەسەر زمانەكانی عەرەبی‌و فارسی‌و توركیدا هەبووەو بە هەموویان شیعری نووسیوە. لەگەڵ شێخ رەزای تاڵەبانیدا شەڕە شیعری زۆری هەیە. ئەم پیاوە هەڵكەوتووە كەبەهاوتای (ئەحمەد شەوقی) لەقەڵەم ئەدرا ساڵی 1935 لە بەغدا كۆچی دوایی كردو   لەمەرقەدی ئیمامی ئەعزەم بەخاك سپێردرا، خوالێخۆشبوو لەپاش خۆی پانزە بەرهەمی چاپكراوی بۆ بەجێ‌ هێشتووین.

سەرچاوە :تێكستی خاك